Çevresel sinir sistemi:beyin ve omirilikten çıkan ve onları vicuttaki tüm alıcı ve uyarılan dokulara bağlayan sinirlere çevresel sinir sistemi denir.
Çevresel sinir sistemi Çevresel sinir sistemi sinirlerden meydana gelir. İstemli ve istemsiz bütün hareketlerin uyarı ve emirlerini sinirler taşır. Organların algıladığı uyarılar sinirler yolu ile omurilik ve beyne, omurilik ve beynin verdiği emirler de organlara veya ilgili merkezlere iletir.Sinirler “nöron” adı verilen sinir hücrelerinden oluşur. Nöronlar, hücre gövdesi, çekirdek ve uzantılar olmak üzere 3 kısımdan oluşur. Çekirdek hücre gövdesi içinde yer alır. Uzantılar, uzun ve kısa olmak üzere 2 çeşittir. Uzun uzantılara “akson” , kısa uzantılara ise “dendrit” adı verilir. Aksonun üzerinde “miyelin kılıf” adı verilen ve üzeri ince bir zarla kaplı olan, yağlı bir koruyucu tabaka vardır. Sinir hücresinin, taşıdığı mesajlara göre iki çeşidi vardır. Beyne mesaj getiren sinirlere “duyu sinirleri”, beynin verdiği emirleri organlara taşıyan sinirlere de “motor sinirler” denir. Bir sinir hücresinin aksonu, diğer sinir hücresinin dendriti arasındaki bağlantı yerlerine “sinaps” adı verilir. Sinir hücresinde uyartının yönü aksonun yönündedir. Sinir hücrelerinde uyartılar yaklaşık 120 m/s hızla iletilirler. Vücudumuza dışarıdan gelen uyarılar ilk organlar tarafından karşılanır daha sonra uyarılar hücreler ile alınarak sinirlere iletilir. Düşünülerek yapılan hareketlerin merkezi beyin, ani olarak kendiliğinden yapılan hareketlerin merkezi ise omuriliktir. Vücudumuzun dışarıdan gelen bazı uyarılara karşı ani ve istemsiz olarak tepki göstermesine “refleks” denir. Örneğin, haberimiz olmadan elimize iğne battığında veya elimiz sıcak bir şeye temas ettiğinde elimizi çekmemiz bir reflekstir. Bisiklet sürmek önce beyin kontrolü ile yapılır, daha sonraları bu hareketin kontrolü omuriliğe geçer ve refleks halini alır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder