4. Sınıf İnsan Hakları, Yurttaşlık Ve Demokrasi Ders Notları - Temel İnsan Hakları Nelerdir ?

Temel İnsan Hakları Nelerdir ?

Temel İnsan Hakları: İnsanın insan olarak doğmakla elde ettiği haklara insan hakları denir. Temel hakların insani değerleri koruma işlevi vardır. Temel haklar başkasına devredilemez, vazgeçilemez ve dokunulamazdır.

Hak; kişinin herhangi bir şey üzerinde, tartışılmaz ve herkes tarafından kabul edilmiş yetkisidir. Hak kişiye kanunlar tarafından tanınmıştır.

Biz sadece insan olduğumuz için hak ve özgürlüklere sahibiz.

          Bu hakları korumak, geliştirmek ve yurttaşlar tarafından kullanılması sağlamak devletin görevidir.

          Yani insanlara doğuştan verilen, verilmesi gereken haklardır. Temel insan haklarından bazıları şunlardır.
1. Yaşama Hakkı               7. Kanun Önünde Kendini Savunma Hakkı
2. Sağlık Hakkı                8.Devlet Hizmetlerinden Eşit Olarak Yararlanma Hakkı…
3. Eğitim Hakkı                9. Seçme ve Seçilme Hakkı
4. Mülk Edinme Hakkı        10. Haberleşme Hakkı
5. Seyahat Hakkı             11. Özel Yaşamın Gizliliği Hakkı
6. Hak Arama Hakkı
------------------------------------------------------------
            İnsan Hakları,insanların geliştirmiş oldukları en mükemmel yönetim biçimi olan Demokratik devlet yapılarında uygulanan evrensel bir değerdir. İnsan Hakları, insanları insan gibi yaşatmayı amaç edinir.
          İnsan Hakları, İkinci Dünya Savaşı sonrası tamamen kabul edilmiş ve kurumlaşmış bir kurallar bütünüdür. İnsan Hakları,”BİRLEŞMİŞ MİLLETLER İNSAN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ”’nin kabul edilmesiyle evrensel ve çağdaş bir değer olarak yerini almıştır.

Daha sonra kabul edilen “AVRUPA KONSEYİ İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ” ile de çağdaş, demokratik ve modern devletlerin olmazsa olmaz kuralları ve ilkeleri arasına girmiştir.

            Bir devletin insan haklarını benimseyip benimsemediği, o devletin gelişmişlik düzeyini de belirler. Bir devletin demokratik, çağdaş ve modern bir devlet olabilmesi için insan haklarını anayasal ve yasal bir hak olarak vatandaşlarına tanımış olması ve insan hakları ihlallerinin suç olarak kabul edilip cezalandırılmasını öngören yasal yaptırımları getirmiş olması gerekir.
             Türkiye Cumhuriyeti Devleti; İnsan Haklarına Saygılı bir devlettir. İnsan Hakları, T.C Anayasası’nın 12-74 üncü maddeleri arasında “TEMEL HAKLAR VE HÜRRİYETLER” ana başlığı altında vatandaşlarımıza anayasal bir hak olarak tanınmıştır. Demokratik devletlerde hiçbir düzenleme ve uygulama anayasaya aykırı olamayacağına göre tüm hukuk sistemimiz de İnsan Hakları çerçevesinde düzenlenmiştir.

Yaşama hakkı olmadan diğer haklar kullanılamaz. Yaşama hakkı anne karnında başlar.

Kişi dokunulmazlığı kişinin hem beden hem ruh bütünlüğüne dokunulmamasını ve kimseye işkence yapılamayacağını ifade eder. Bu hak, kişinin yaşamasını ve vücut bütünlüğünü güvence altına almaktadır

Kişi dokunulmazlığı hakkı ise yaşama hakkının devamı niteliğindedir

Yaşama ve kişi dokunulmazlığı hakları ile yakından ilişkili olan bir diğer temel hak da sağlık hakkıdır. Her insan sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için bu haktan eşit bir şekilde yararlanmalıdır. İnsanların sağlıklı yaşayabilmeleri için, öncelikle koruyucu önlemlerin alınması gerekir

İnsanların bilgi ve becerilerini geliştirebilmesi eğitim hakkı ile mümkündür. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası gereği “Hiç kimse eğitim, öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz.”

Dilekçe hakkı, hak arama özgürlüğünün bir şeklidir. Dilekçe hakkı gereği dilekçelere 60 gün içerisinde cevap verilmek zorundadır.

Özel yaşam kişiye ait olduğundan gizlilik esastır. Özel yaşamın gizliliği ve korunması hakkı bunu güvence altına alır.

Yasal olarak herkesin konut dokunulmazlığı hakkı vardır. Hâkim kararı olmadıkça kimsenin konutuna onun izni olmadan girilemez.

Seçme ve seçilme hakkı da temel haklar arasında yer almıştır. Seçme ve seçilme hakkı bireysel bir hak olup oy kullanma hakkı olarak ifade edilir.

Anayasamızın 12. maddesinde

"Herkes kişiliğine bağlı, dokunulamaz, devredilemez, vazgeçilemez temel hak ve hürriyetlere sahiptir." ifadesi yer almaktadır

Temel hak ve hürriyetlerin bazı durumlarda durdurulduğu görülür. Anayasamızın

15.maddesinde bu durum bazı şartlara bağlanmıştır.

Bu şartlar;

* Savaş hâli,

* Seferberlik hâli,

* Sıkıyönetim hâli

* Olağanüstü hâldir

Temel hak ve hürriyetlerin bazı durumlarda kısmen veya tamamen durdurulması durumunda bile kimsenin yaşama hakkına, din, vicdan ve düşünce özgürlüğüne dokunulamaz.

Haklarına kendi yaşamından örnekler verme

Çocuk: on sekiz yaşından küçük olan kişiler çocuk olarak tanımlanır.

Çocukları korumak ve geleceğe hazırlanmak için 20 Kasım 1989 tarihinde Çocuk Haklarına Dair Sözleşme kabul edilmiştir.

      Çocukların yetişmesinden ve gelişmesinden sorumlu olan büyükler, bu sorumluluklarını en iyi biçimde yerine getirirler. Hiç kimse, çocuklara karşı olan sorumluluklarını onlara zarar verecek şekilde kullanamaz.

     Sözleşme, çocukları korumak özel hakları içerir, bu hakların tamamı dünyadaki bütün çocukları kapsar.

Bu sözleşmeye yön veren temel değerler ise şunlardır:

     On sekiz yaşın altında olanları çocuk olarak tanımlamakla başlamaktadır. Sözleşmede ele alınan başlıca konular şunlardır:

• Ana–babanın rolü ve sorumluluğu, bunun ihmal edildiği durumlarda devletin rolü ve sorumluluğu

• Bir isme ve vatandaşlığa sahip olma ve bunu koruma hakkı

• Yaşama ve gelişme hakkı

• Sağlık hizmetlerine erişim hakkı

• Eğitime erişim hakkı

• İnsana yakışır bir yaşam standardına erişim hakkı

• Eğlence, dinlenme ve kültürel etkinlikler için zamana sahip olma hakkı

• İstismar ve ihmalden korunma hakkı

• Uyuşturucu bağımlılığından korunma hakkı

• Ekonomik sömürüden korunma hakkı

• İfade özgürlüğü hakkı

• Düşünce özgürlüğü hakkı

• Dernek kurma özgürlükleri hakkı

• Çocukların kendileriyle ilgili konularda görüşlerini dile getirme hakkı

• Özel gereksinimleri olan çocukların hakları

• Engelli çocukların hakları

     Çocukların okula gitme, oyun oynama hakkı vardır. Onlar yetişkinler gibi çalıştırılamazlar. Çalışmak zorunda kalırlarsa yapacakları iş, onların sağlığı ve eğitimleri için sorun oluşturmamalıdır. Bir çocuk suça itilmişse ona uygulanacak ceza, yaşına ve gelişimine uygun, onun eğitimini engellemeyecek şekilde olmalıdır

Not: 18 yaşından itibaren yetişkin olarak kabul edilen bireyler oy kullanabilir, kendi başına hareket edebilir.

 İnsan olmanın niteliklerini

İnsan; düşünen, düşündüklerini açıklamak isteyen, belli bir toplumsal, ekonomik, kültürel ve siyasal çevrede yaşayan bir varlıktır. İnsan çeşitli özellikleri nedeniyle diğer canlılardan ayrıldığı için değerli bir varlıktır.

Doğada yaşayan canlılar; insanlar, hayvanlar ve bitkilerdir. İnsanı diğer canlılardan ayıran bazı özellikleri vardır bu özellikler:

1-İnsan düşünme özelliği olan akıllı bir varlıktır

2-İnsan eğitebilir ve eğitilebilir bir varlıktır.

3-İnsan tarihi olan ve geçmişini bilen bir varlıktır. Geçmişine bakar ders çıkarır ve

    geleceğine yön verir.

4-İnsan toplumsal bir varlıktır. Yaşamak için diğer insanlara ihtiyaç duyar.

5-İnsan duygusal yanı olan bir varlıktır. Gülebilmek, ağlayabilmek, eğlenebilmek, mizah     

    sahibi olmak insana özgü niteliklerdir.

6-İnsan değerleri olan bir varlıktır. Değer üretir, bunları korur ve gelecek nesillere aktarır.

Bu özellikler bütün insanlarda ortak olup bunların bir kısmı doğuştan bir kısmı ise sonradan, yaşarken edinilir İnsanın fiziksel özellikleri, dini, milliyeti, ırkı, cinsiyeti, yaşadığı yer vb. insanı insan yapan ayırt edici özellikler değildir.

Özgürlük, eşitlik, kardeşlik, adalet, saygı, sevgi, dostluk, hoşgörü ve dayanışma, paylaşma insanı insan yapan en önemli değerlerdir

Çocuk ile yetişkin arasındaki farkları açıklar

Çocuklar dünyayı merak, hayret ve şüphe ile keşfederler. Onların bu özelliği yetişkinlerden daha çok soru sormalarını beraberinde getirir.

Aralarındaki kimi farklara rağmen çocuklar yetişkinlere özenirken yetişkinler de çoğunlukla çocukluklarına özlem duyduklarını dile getirirler.

İnsanlar çocukluktan yetişkinliğe geçtiğinde daha fazla hak, özgürlük kazanır ve sorumluluk edinirler. Yetişkinler hemen hemen tüm kararlarını kendileri alır, yaptıkları her şeyin sorumluluğunu üstlenir.

Çocuklar zamanlarının önemli bir kısmını oyun oynayarak geçirirler.

Oysa yetişkinler zamanlarının önemli bir kısmını çalışarak geçirirler. Çocukların davranışları yetişkinlere çok eğlenceli gelir.

 Çocukların çalışmak, para kazanmak ve evin ihtiyaçlarını karşılamak gibi sorumlukları yoktur. Bu bakımdan kimi ihtiyaçlarını giderirken, kimi kararları alırken yetişkinlerin desteğine ihtiyaç duyarlar

Büyüdükçe yetişkinlerin desteğine olan ihtiyaçları azalır. Bununla birlikte çocuk olmaktan kaynaklı ve çocuklara özgü olan hak ve özgürlüklerini kaybederler. Çocuklar büyüdükçe yetişkinlerin hak ve özgürlüklerini kazanırlar ve aynı sorumlulukları üstlenirler.

Örneğin yasal olarak çocukların vergi verme, askere gitme, çalışma, genel seçimlerde oy verme, aday olma hak ya da sorumluluğu yoktur.

Çocuk Hakları Sözleşmesi, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin bir parçasıdır.

Çocuk hakları, çocukların diğer insanlardan farklı ve ayrıcalıklı olarak özel haklarla donatılması değil gelişirken duydukları gereksinimler nedeniyle özel haklarla donatılmaları ya da kimi sorumluluklardan hariç tutulmaları ile ilgilidir.

DEMOKRATİK KATILIM

Siyasi Katılım

Türkiye’nin yakın tarihinin etkisi ile siyaset kavramına genellikle olumsuz anlamlar yüklenebilmektedir.

Buna bazı siyasetçilerin hatalı davranışları da zemin hazırlamaktadır. Temelde

siyaset, sınırlı imkânlarla sınırsız ihtiyaçları karşılamaya çalışma sanatıdır. Bir köy muhtarı

ya da belediye başkanı sorumlu olduğu alanı yönetirken veya bir fabrika sahibi de iş yerini

yönetirken siyasete başvurabilmektedir.

Kötü olan siyaset değil, siyaseti kötüleştirenlerdir. Bir doktorun yanlış yapması, tıbbı kötüleştirmez. Aynı şekilde bir hukukçunun hataları da hukuk sistemini reddetmemize sebep olamaz. Siyaset için de böyle düşünmek gerekir.

Esasında siyasetin kaliteli olup olmaması doğrudan doğruya toplumun kalitesine bağlıdır. Toplum siyasi katılım yoluyla bu alanın daha nitelikli, verimli, sağlıklı olmasını sağlayabilir. Nitekim demokratik katılım günümüz toplumları için vazgeçilmez bir hal almıştır. Bu etkinliğin amacı öğrencilere siyasi katılım konusunda bilgi vermektir.

Ayrıca öğrencilerin olaylara çoklu bakış açısıyla bakabilme ve tartışma becerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır.Sonuçta öğrencilerin siyasi katılımın faydalarına inanmalarına katkıda bulunmak hedeflenmektedir.

Halkın Cumhurbaşkanı Seçmesi

Demokrasinin en güzel tarafı yöneticilerin halk tarafından seçilmesine meydan vermesidir.

Dört veya beş yılda bir halkın huzuruna çıkarak, düşüncelerini, projelerini halka anlatmak mecburiyetinde kalmaları yönetici adaylarının hesap verebilirliği bakımından önem

taşımaktadır.

Bir taraftan o zamana kadar yaptıkları icraatlarının hesabını vermek, diğer

taraftan yeni dönemle ilgili yapacaklarını anlatmak yöneticiliğe aday olacakların kendilerini yenilemelerinede zemin hazırlamaktadır. Seçimlerin bir diğer önemli fonksiyonu toplumun siyasete katılımına yol açmakta, ülke gündemiyle yakından ilgilenmesine vesile olmaktadır.     

        Bu etkinlikte Türkiye’de ilk defa halkın Cumhurbaşkanını seçmesi konu örneği olarak seçildi. Böylelikle hem öğrencilerin bu seçimle ilgili bilgilerinin artırılması hem de demokrasilerde seçim kavramının ve uygulamasının nasıl olduğu konusunda bilgi edinmeleri sağlanacaktır. Ayrıca öğrencilerin, toplumun kendi yöneticilerini seçmesinin önemine inanarak demokratik bir tutum benimsemeleri amaçlanmıştır.

Gösteri Hakkı, Başka Haklara Saygı

Demokrasi, herkese kendisini anlatma imkânı sağlayan bir rejimdir.

Bu anlatım şeklinin kuralları idareler tarafından yasal düzenlemelerle belirlenir. Ancak demokratik kültürü benimsemiş olan toplumlarda her şeyin yasalarla belirlenmesi şart değildir.

Bir konuyu dile getirecek olanlar, protesto edenler, gösteri hakkını kullanmak isteyenler taleplerini sosyal sorumluluk bilinci içerisinde yerine getirirler. Yasalar böyle bir hak arayışını düzenlemek durumundadır.Fakat demokrasiyi özümsemiş olan bir topluluk yasalar olsun olmasın, gösteri veya protesto yaparken;başka insanların da haklarını düşünür.  

Diğer insanların yaşamları, sağlıkları ve malları adeta kendi malı imiş gibi gözetilir. İyi bir amaç kötü bir yöntemle elde edilemez.

GÖSTERİ HAKKI

KANUNSUZ GÖSTERİ HAKKI OLAMAZ

Etkinliğimiz ile öğrencilerimiz sık sık ortaya çıkan polis-gösterici, vatandaş-gösterici çatışmalarının nasıl önlenebileceğini öğrenirler.Buna dair çoklu bir bakış açısı geliştirme becerisi kazanırlar. Bu sayede demokratik bir siyasal katılımın nasıl olması gerektiğini kavrarlar.

Örnek Haber metni:

Mahmut Paşa İlk Okulu’nun Milli Eğitim Müdürlüğü’nün kararıyla kapatılmasına

karşı çıkarak yolu kapatan göstericilere polis müdahale etti. Şikâyetler üzerine

olay yerine gelen polis, velilere yaptıklarının kanunsuz olduğunu söyledi. Polis

Müdürü şöyle konuştu: “Gösteri yapmak için izin almanız gerekir, izinsiz gösteri

suçtur. Yolu trafiğe kapatarak insanların haklarını engelliyorsunuz. İnsanlar

işe gidemiyorlar. Arkadaki ambulansta acil bir hasta var. Derhal yolu boşaltın,

yoksa zorla sizi uzaklaştırmak zorundayız. Biz görevimizi yapıyoruz. Verilen

emir gereğince yolu açmak zorundayız. Bir şikâyetiniz varsa Vali ile konuşun.”

4. Sınıf İnsan Hakları, Yurttaşlık Ve Demokrasi Ders Notlar ile ilgili aramalar;

insan hakları ve demokrasi ders notları pdf

demokrasi ve insan hakları dersi ders notları

4.sınıf insan hakları yurttaşlık ve demokrasi

4. sınıf insan hakları dersi

4 sınıf insan hakları yurttaşlık ve demokrasi testi

4 sınıf insan hakları yurttaşlık ve demokrasi dersi etkinlikleri

4.sınıf insan hakları yurttaşlık ve demokrasi dersi konu anlatımı

4. sınıf insan hakları ve demokrasi dersi etkinlikleri

Temel İnsan Hakları Nelerdir ? ile ilgili aramalar ;

temel insan hakları maddeleri

temel insan hakları nelerdir vikipedi

temel insan hakları nedir

temel insan hakları nelerdir açıklamalı

temel insan hakları nelerdir maddeler halinde

bireylerin temel insan hakları nelerdir felsefe

temel insan hakları ve özgürlükleri nelerdir

insanın temel hakları nelerdir