Bir yazı, konu, söz veya filmin içeriğini daha az sözle anlatmak, özünü vermek, kısaltmak işine özetleme denir. Okuduğumuz metinlerde karşılaştığımız ve yazılarımızda kullandığımız özet olarak, özetle, kısacası gibi kelimeler özetleyen ifadelerdir.
Bazen anlatılan bir konu, durum, olay, düşünce sonuca bağlanmak istenir. Son olarak, böylece, sonucunda, sonuç olarak gibi ifadeleri bu amaçla kullanılır. Bu ifadeleri de sonuç bildiren ifadeler olarak tanımlayabiliriz.
Aşağıdaki paragrafları koyu yazılan ifadelere dikkat ederek okuyunuz.
Ben bir kavak ağacıyım. Yaşlı bir adam dikmişti. Kızı suladı, büyüttü. Rüzgâr estikçe savruluyorduk. İçimizde bir kaygı vardı. Bir şeyler bekliyorduk. Serpildik, geliştik. Bir gün insanlar baltalarla geldiler. Beklenen gün gelmişti. Baltalarıyla bizi birer birer devirdiler. Dallarımızı, kollarımızı budadılar. Kıyıya itiverdiler. Bedenlerimizi ayırdılar, dizdiler. Bir kamyona yüklediler. Yolculuğumuz “Kâğıt Fabrikası” yazılı yerde son buldu. Çiğnediler, ezdiler. Dönen tekerlekler arasından geçirdiler. Sonra tepemize kocaman bıçaklar indi. Bölündük, ufalandık. Sonuçta kâğıt hâline geldik.
Tâc Mahâl, Ağra şehri yakınında, Cumna Irmağı kenarındadır. Bina baştan başa beyaz mermerlerle kaplanmış, pencere ve boşlukların kenarları türlü renkte kıymetli taşlarla bezenmiştir. Yüksek ve zarif bir kubbesi, dört köşesinde dört ince minaresi vardır. Kısacası yemyeşil ağaçları ile Tâc Mahâl seyrine doyulmayacak derecede güzeldir.
İyi bilmeliyiz ki okuduğumuz her satır kafamızın içinde yeni bir düşünce alemi yaratır. Ya eski düşüncelerimizi yerinden oynatarak onları canlandırır ya da yeni bir düşünce ile verimi artırır. Özetle kitap en gerçek dosttur.
1. Aşağıdaki paragrafları tamamlayınız.
Hiçbir hayvan ateş yakamaz ve alet kullanamaz. Alet yapan hayvan yoktur. Hayvanlar, değil resim yapmak, resimden anlamazlar bile. En zeki köpeğe, renkli fotoğrafla çekilmiş, doğal büyüklükte bir kedi resmi gösterin; hayvan hiç aldırmaz. Hâlbuki iki yaşında bir çocuğa küçük bir insan resmi gösterseniz, çocuk dikkatle bakar. Hatta belki resmi babasına benzeterek “baba” bile der. Sonuç olarak ......................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Canlı ve cansız varlıkların tümü doğayı oluşturur. Bütün varlıklar doğadaki dengeyi korur. Bitkiler; toprak, su, güneş ışığı ve ısısına gereksinim duyar. Hayvanlar bitkilerle beslenir. Bazı hayvanlar besinlerini diğer canlılardan elde eder. İnsanlar ise besinlerini bitkilerden ve hayvanlardan sağlarlar. Kısacası .............................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Suya çeşitli maddelerin ya da petrol ürünlerinin karışması ile su kirliliği oluşur. Konutların ve iş yerlerinin sıvı atıkları genellikle kanalizasyonlarda toplanır. Bu atıklar, arıtılmadan çevreye bırakılırsa su kirliliğine neden olur. Sıvı atıklarının akarsulara verilmesi ve bu suların kullanılması sonucu insanların ve hayvanların çeşitli hastalıklara yakalanması kaçınılmaz olur. Özetle ...................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
İnsanlar toplu hâlde yaşamaya başlayınca birbirleriyle anlaşmak istediler. Duyduklarını düşündüklerini birbirlerine anlatmak istediler. Bunun için değişik yollar buldular. Kimi zaman resimden yararlandılar, kimi zaman ateş yakarak kimi zaman da davul çalarak birbirlerine anlatmak istediklerini anlatmayı denediler. Sonra sonra seslerine belirli anlamlar yüklediler. Böylece ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder