5. Sınıf Fen ve Teknoloi Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim Konusu Soruları ve Cevapları

VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM TEMASI ÖZETİ

I - Canlılar neden beslenmeye gereksinimleri vardir?

Canlıların enerji kazanabilmeleri için beslenmeye gereksinimleri vardır.

2- insanlar ve hayvanlar ne şekilde hareket ederler?

insanlar ve hayvanlar yer degi§tirme şeklinde hareket ederler.        

3- Bitkilerin hareketi ne şekildedir?

Bitkilerin hareketi ışığa yönelme, kökleriyle toprağa uzanma şeklindedir.

4- Bir tasıt neden yakıt alır?

Motorlu taşıtta hareket için gerekli enerji, motorda yakıtın yanmasıyla elde edilir,

5-     Canlıların yakıtı nedir?
Canlıların yakıtı besinlerdir.

6-     Canlılar için besinin önemi nedir?

Canlıların yaşamsal faaliyetleri için enerji gerekir. Gereken enerji besinlerden saglanir.

7- Canlılarda enerji nasıl sağlanır?

Besinler çok küçük parçalara ayrılarak kan yoluyla hücrelere taşınırlar, Hüc-relere ulaşan besin parçaları burada yanarak enerji elde edilir.

8- Besinler kaç grupta incelenir?

Besinler kaynaklarına ve yapılarına göre olmak üzere iki grupta incelenir. ,

9- Kaynaklarına göre besin gruplan nelerdir?
Hayvanlar ve bitkisel besinlerdir.

10- Yapılarına göre besinler kaç çeşittir?

Proteinler, karbonhidratlar, yağlar, vitaminler ve mineraller olmak üzere beş çeşittir.

11- Hayvansal besinler nelerdir?

Et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, tavuk, balık, yumurta gibi besinler hayvansal besinlerdir.

12- Bitkisel besinler nelerdir?

Sebzeler, meyveler, tahıllar bitkisel besinlerdir.

13- Proteinler hangi besinlerde bulunur?

Et ve et ürünlerinde, süt ve süt ürünlerinde, tavukta, balıkta, fasulye, mercimek, nohut gibi baklagillerde bulunur.

14-    Proteinlerin vücuttaki görevleri nelerdir?

Proteinler yapıcı ve onarıcı besin maddelerdir. Hücrelerin yenilenmesinde göre alırlar.

15-  Karbonhidratlar hangi besinlerde bulunur?

Karbonhidratlar ekmek, makama gibi unlu besinlerde, patates, mısır gıbi besinlerde bulunur.

16-  Karbonhidratlar vücut için neden gereklidir?

Karbonhidratlar enerji verici besinlerdir. Bu nedenle vücudumuz için çok gereklidir.

17-  Patates yada ekmekte nişasta olduğu nasıl anlaşılır?

Ekmek yada patatese damlatılan tentürdiyot mor bir renk alıyorsa bu karbonhidratın varlığını gösterir.

18-  Yağlar nelerden elde edilir?

Yağlar zeytin, ayçiçeği, mısır, soya, haşhaş, pamuk, susam gibi bitkilerden; ter yağı, iç yağı, kuyrukyağı hayvanlardan elde edilir.

19-Yağlar vücutta ne gibi katkılar sağlar?

Yağlar da hücrelerde yanarak enerji gereksinimine katkıda bulunurlar.

20-Bir besin maddesinde yağ olduğu nasıl anlaşılır?

Ceviz, fındık, fıstık gibi kuru yemişler beyaz bir kâğıda sürtüldüğünde saydam  leke bırakıyorsa bu durum yağın varlığını gösterir.

21 - Vitaminler hangi tür besinlerde bulunur?

 Vitaminler hertürlü besinde bulunur.En çok meyve ve sebzelerde bulunur.

22-Vitaminlerin vücuttaki görevi nedir?

Vitaminler yaşamsal etkinlikleri düzenler, vücudu korur, besinlerin hücreler yanmasına yardımcı olur. A-B-C-D-E ve K vitaminleri vardır.

23-A vitamini en çok hangi besinlerde bulunur?

A vitamini et, süt, yumurta, havuç, domates, fıstık, pırasa ve ıspanakta bulunur.

24-A vitamininin yararı nedir? Eksikliğinin etkisi nedir?

A vitamini vücudun direncini artırır, Eksikliği gece körlüğüne neden olur.

25-B vitamini hangi besinlerde bulunur?

B vitamini kuru baklagil, buğday, karaciğer, ekmek gibi besinlerde bulunur.

26-B vitamininin vücudumuz için yararları nelerdir? Eksikliğinin etkisi nedir?

B vitamini sindirim sistemini düzenler, cildin düzgün olmasını sağlar. Eksikliğinde sinir sistemiyle ilgili hastalıklar görülür.

27- C vitaminini en çok hangi besinlerde bulunur?

C vitamini en çok, taze sebze, portakal, limon, kuşburnu, soğan gibi besinlerde bulunur.

28-C vitamininin vücudumuz için yararı nedir? Eksikliğinde ne gibi olumsuzluklar yaşanır?

C vitamini vücudun direncini artırır. Eksikliğinde diş eti hastalıkları, diş çürümeleri ve halsizlik görülür.

29- D vitamini hangi besinlerde bulunur?

D vitamini süt, yumurta, tereyağı, balık yağı, karaciğer gibi besinlerde bulunur.

30- D vitamini vücutta nasıl bir görev üstlenir ve eksikliğinin etkileri nelerdir?

D vitamini kemiklerin sertleşmesini sağlar. Eksikliği çocuklarda raşitizm (kemik ağ­rılığı) hastalığına neden olur.

31 - E vitamini hangi besinlerde bulunur?

E vitarnini kayısı, soya fasulyesi, mercimek gibi besinlerde bulunur.

■

32- E vitamininin yararı nedir?

E vitamini hücrelerin yenilenmesine yardımcı olur.

33-  K vitamini en çok hangi besinlerde bulunur?
K vitamini yeşil bitkilerde bulunur.

34-  K vitamininin vücudumuz için yararı nedir?
K vitamini kanın pıhtılaşmasını sağlar.

35-  Mineraller nelerdir?

Çeşitli besinlerle vücudumuza aldığımız demir, çinko, fosfor, kalsiyum, potasyum, magnezyum, sodyum birer mineraldir.

36- Minerallerin yararları nelerdir?

Minerallerden demir, kana kırmızı rengini verir. Kalsiyum ve fosfor dişlerin ve ke­miklerin gelişmesini sağlar, Mineraller doğrudan enerji sağlamazlar fakat enerji verici kimyasal olaylarda görev alırlar,

37- Vücudumuzun ne kadarı sudur?
Vücudumuzun yaklaşık %70'i sudur.  

38-  Suyun vücudumuz için önemi nedir?
Vücudumuzdaki tüm kimyasal olaylar su ile gerçekleşir,

Besinlerin çok küçük parçalara ayrılarak hücrelere ulaşması kan yoluyla olur, Hücrelerde oluşan zararlı maddeler yapısında su bulunan kan yoluyla boşaltım organlarına taşınır,

39- Normal bir insanın günlük su ihtiyacı ne kadardır?
2-2,5 litre kadardır.

         40- Vücudumuz için gerekli suyun tamamını içerek mi sağlarız? Vücudumuz için gerekli olan suyun bir kısmını içerek, bir kısmını da besinlerde sağlarız.

41 - Dengeli beslenme ne demektir?

Dengeli beslenme vücudumuz için gerekli olan besin gruplarından yeteri kadar alınmasıdır.

42- Sağlıklı beslenmek için nelere dikkat etmeliyiz?
Besinlerin taze olmasına,

Katkısız olmasına,

Son kullanma tarihlerinin geçmemiş olmasına,

Konservelerin bozuk olmamasına,

Besinleri hazırlarken yararlı besin maddelerinin kaybolmamasına,

Besinlerin temiz olmasına,

Besinleri yerken iyice çiğnenmesine dikkat etmeliyiz.

43- Eski insanlar yemeklerini nasıl pişirirlerdi?

Çok eskiden şimdiki gibi ocaklar olmadığı için yemekler odun ateşinde, geneldi toprak tencerelerde pişirilirdi.

44- Eski insanlar besinlerini nasıl saklarlardı?

Sebze ve meyveleri kurutarak; et, balık gibi ürünleri tuzlayarak saklarlardı.

45- Bilimsel ve teknolojik gelişmeler besin alanında ne gibi gelişmelere neden olmuştur?

Bilimsel ve teknolojik gelişmeler meyve, sebze, tahıl, hayvancılık alanında dahi çeşitli ve daha verimli ürünler elde edilmesine neden olmuştur.

46- Sindirim nedir?

Sindirim, besinlerin çok küçük parçalara ayrılarak kana geçe bilecek hale gelmesidir.

47- Sindirim organları nelerdir?

Ağız, yutak, yemek borusu, mide, ince bağırsaklar, kalın bağırsaklar ve anüs sindirim organlarıdır.

48-Sindirime yardımcı organlar nelerdir?

Tükürük bezleri, karaciğer, pankreas, mide ve ince bağırsak bezleri sindirim yardımcı olurlar.

49- Besinler ince bağırsaklara gelmeden kana geçe bilirler mi?
Hayır geçemezler. Bu ancak ince bağırsaklarda gerçekleşir.

50-Ağızda başlayan sindirimde ne gerçekleşir?

 Besinler ağızda parçalanır ve yutulacak hale gelir.

Besinler ağızda parçalanır ve yutulacak hale gelir.

51 -Yutağın görevi nedir?

Yutak ağzımızda bulamaç haline gelen besinleri yemek borusuna gönderir.

52- Besinler soluk borusuna neden kaçmaz?

Yutkunma sırasında gırtlak kapağı soluk borusunu kapattığı için besinler soluk boru­suna kaçmaz.

53- Yemek borusu nasıl bir yapıdadır? Görevi nedir?

Yemek borusu 25-30 cm boyunda ve düz kaslardan oluşmuştur.

54- Besinlerin tamamı sindirilir mi?

Besinlerin tamamı sindirilmez. Sindirilmeyen besinler kalın bağırsağa geçerek anüsten dışarı atılırlar.

55- Sindirim organlarının sağlığını korumak için neler yapılmalıdır?
Yemek yerken acele edilmemeli, iyice çiğnenmelidir.

Acılı, baharatlı, yağda kızarmış yiyeceklerden uzak durulmalıdır.

Öğün dışı abur cubur yemekten kaçınılmalıdır.

Çok soğuk ve çok sıcak yiyecek ve içecekler dikkatli tüketilmelidir.

Bozuk, bayat yiyecekler tüketilmemelidir.

Pis ve mikroplu sular içilmemelidir.

Tuvalet kullanma alışkanlığı belli saatlere göre ayarlanmalıdır.

Ayakları üşütmemeli, mevsimine göre giyinilmelidir.

56- Dişler ne işe yarar?

Sindirim ağızda başlar. Ağzımıza aldığımız lokmalar dişlerimizle parçalanıp, öğütülerek yutulacak hale gelir.

57- Dişlerin yapısı nasıldır?

Dişler taç ve kök olarak iki bölümden oluşur, Dişin dış kısmına mine denir. Mine be­yaz, parlak ve çok serttir.

58- Görevlerine göre dişler kaç çeşittir?
Görevlerine göre dişler üç çeşittir.
Kesici dişler.

Köpek dişleri.

Küçük ve büyük azı dişleri.

59- Dişler çeşitlerine göre kaçar tanedir?
Kesici dişler 8,

Köpek dişleri 4,

Küçük azı dişleri 8,

Büyük azı dişleri 12 tanedir.

51 -Yutağın görevi nedir?

Yutak ağzımızda bulamaç haline gelen besinleri yemek borusuna gönderir.

52- Besinler soluk borusuna neden kaçmaz?

Yutkunma sırasında gırtlak kapağı soluk borusunu kapattığı için besinler soluk boru­suna kaçmaz.

53- Yemek borusu nasıl bir yapıdadır? Görevi nedir?

Yemek borusu 25-30 cm boyunda ve düz kaslardan oluşmuştur.

54- Besinlerin tamamı sindirilir mi?

Besinlerin tamamı sindirilmez. Sindirilmeyen besinler kalın bağırsağa geçerek anüsten dışarı atılırlar.

55- Sindirim organlarının sağlığını korumak için neler yapılmalıdır?
Yemek yerken acele edilmemeli, iyice çiğnenmelidir.

Acılı, baharatlı, yağda kızarmış yiyeceklerden uzak durulmalıdır.

Öğün dışı abur cubur yemekten kaçınılmalıdır.

Çok soğuk ve çok sıcak yiyecek ve içecekler dikkatli tüketilmelidir.

Bozuk, bayat yiyecekler tüketilmemelidir.

Pis ve mikroplu sular içilmemelidir.

Tuvalet kullanma alışkanlığı belli saatlere göre ayarlanmalıdır.

Ayakları üşütmemeli, mevsimine göre giyinilmelidir.

56- Dişler ne işe yarar?

Sindirim ağızda başlar. Ağzımıza aldığımız lokmalar dişlerimizle parçalanıp, öğü tülerek yutulacak hale gelir.

57- Dişlerin yapısı nasıldır?

Dişler taç ve kök olarak iki bölümden oluşur, Dişin dış kısmına mine denir. Mine be­yaz, parlak ve çok serttir.

58- Görevlerine göre dişler kaç çeşittir?
Görevlerine göre dişler üç çeşittir.
Kesici dişler.

Köpek dişleri.

Küçük ve büyük azı dişleri.

59- Dişler çeşitlerine göre kaçar tanedir?
Kesici dişler 8,

Köpek dişleri 4,

Küçük azı dişleri 8,

Büyük azı dişleri 12 tanedir.

60- Süt dişleri ne demektir?

Bebekler doğduğunda dişsiz doğarlar. Bir süre sonra dişleri çıkmaya başlar. Bu dişlere süt dişleri denir. Süt dişleri 6-7 yaşlarındayken dökülür. Yerine yeni dişler çıkar.

61 - Normal bir insanda kaç diş bulunur?

Normal bir insanda 18-20 yaşına kadar 28 diş bulunur. 20 yaş civarında 4 yeni azı diş çıkarak diş sayısı 32 olur.

62- Dişlerimizin sağlığını nasıl korumalıyız?
Dişlerimizi günde en az iki kez  fırçalamalıyız.

Fındık, ceviz gibi kabuklu yemişleri dişlerimizle kırmamalıyız.

Çok sıcak ve çok soğuk yiyecekler, içecekler tüketmemeliyiz.

Şekerli besinleri çok tüketmemeliyiz.

 süt içmeliyiz.

Zaman zaman diş doktoruna gitmeliyiz,

63- Boşaltım nedir?

Hücrelerde besinlerin yanması sonucu oluşan zararlı maddelerin kan yoluyla taşınarak dışarı atılmasıdır.

64- Boşaltım organları nelerdir?

Böbrekler, idrar borusu, idrar kesesi, idrar kanalı boşaltım organlarıdır.

65- Boşaltım olayı nasıl gerçekleşir?

Hücrelerde besinlerin yanması sonucu oluşan zararlı maddeler (üre, tuz gibi) kar yoluyla böbreklere taşınır. Böbrekler zararlı maddeleri kandan süzerek idrar kesesinde biriktirir. İdrar kesesinde biriken zararlı maddeler idrar olarak dışarı atılır.

66-Zararlı maddeler başka hangi yolla dışarı atılır?
Zararlı maddelerin bir kısmı ter yoluyla dışarı atılır.

67-  Böbreklerin sağlığı  nasıl korunmalıdır?
Böbreklerin sağlığı için:

Ayaklarımızı ve belimizi üşütmemeliyiz.

 süt içmeliyiz.

Aşırı tuzlu, baharatlı yiyeceklerden kaçınmalıyız.

Düzenli ve dengeli beslenmeliyiz.

68- Sigara içmeye başlayan bir insan neden daha sonra bırakamaz?
          Çünkü sigara insanda bağımlılık yapar.