4. Sınıf Sosyal Bilgiler Üretimden Tüketime Ünite Özeti - Konu Anlatımı

4. Sınıf Sosyal Bilgiler Üretimden Tüketime ile ilgili aramalar 

4. sınıf sosyal bilgiler üretimden tüketime testi çöz 4. sınıf sosyal bilgiler üretimden tüketime yazılı soruları 4. sınıf sosyal bilgiler üretimden tüketime ünitesi değerlendirme soruları 4. sınıf sosyal bilgiler üretimden tüketime konu özeti 4. sınıf sosyal bilgiler üretimden tüketime çalışma kağıdı 4. sınıf sosyal bilgiler üretimden tüketime test çöz 4 sınıf sosyal bilgiler üretimden tüketime konu anlatımı 4 sınıf sosyal bilgiler iyiki var

4. ÜNİTE: ÜRETİMDEN  TÜKETİME 

1. ÖNCE  İHTİYAÇLARIMIZ

Çoğumuz “Issız bir adaya düşseydiniz yanınıza alacağınız üç şey ne olurdu?” sorusuyla  karşılaşmışızdır.

Çakmak mı, fotoğraf makinesi mi?

Elbette böyle bir durumda yanına çakmağı alması gerekir.

-Yaşamamız için gerekli olan ve karşılanmadığı takdirde, yokluğunda sıkıntı çektiğimiz şeyler ihtiyaçlarımızdır.

Yaşamak için zorunlu olan;

-Beslenme

-Barınma

-Giyinme

ihtiyaçlarımız vardır. Bunlara temel ihtiyaç

denir.

-Temel ihtiyaçlar karşılanmadığında bizde eksiklik, yetersizlik duygusu ve dengesizlik yaratır. Temel ihtiyaçlar açısından tüm canlılar benzerlik gösterir.

-İhtiyaçlarımızın yanında, çok istediğimiz bazı ürünler ve hizmetler vardır. Bunlar bizim isteklerimizden oluşur.

- İsteklerimizin karşılanması zorunlu değildir.

Karşılanmadığı takdirde hayatımız tehlikeye girmez. Fakat mutsuzluk ve huzursuzluk yaşayabiliriz. 

-Aşağıda verilen resimdeki öğrencinin istek ve ihtiyaçlarını inceleyiniz.

Bazı isteklerimiz:

{ Yüzmek                                { Gezmek

{ Ata binmek                          {Alışveriş yapmak

{ Bilgisayar oynamak            { Top oynamak

{ Eğlenmek                            { Sinemaya gitmek

{ Müzik aleti çalmak              { Güzel bir oyuncak

-İsteklerimiz karşılanınca mutlu oluruz.

Bunlar, sosyal ve kültürel ilişkilerimizi düzenleyen, daha mutlu olmamızı sağlayan sosyal ihtiyaçlardır.

-İsteklerimiz, ihtiyaçlarımız gibi bizi harekete geçiren bir güçtür, isteklerimizi karşılamak için çaba harcarız.

-İstekler, ihtiyaçlar gibi yaşamsal olmayabilir.

Bu durumda önce ihtiyaçlar karşılanmalıdır.

2. AİLE BÜTÇESİ

Ailemizin istek ve ihtiyaçları karşılanırken ailenin gelir ve giderleri göz önünde bulundurulur. Ailemizin kazandığı paralar gelir, harcadığı paralar gider olarak adlandırılır.

Bir kişinin veya bir ailenin belirli bir süre için giderlerini gelirlerine göre ayarlama planına aile bütçesi denir.

Bir bütçe planında paranın bir kısmı zorunlu ihtiyaçlar için kullanılır ve geriye kalan parayla da istekler karşılanır.

Harcamalar aile bütçesine göre yapılmazsa ailenin maddi durumu kötüleşir, borç almak zorunda kalınır. Bu yüzden gelirlerimizi dikkate almalı, her gördüğümüz şeyi ailemizden istememeliyiz.   

-Aşağıda anne ve babanın ikisinin birden çalıştığı ONUR Ailesi’nin mart ayı için yaptığı aile bütçe planını inceleyelim.

3. ALIŞVERİŞE ÇIKARKEN

ihtiyaç ve isteklerimizi karşılamak için bakkal, mağaza, pazaryeri ve market gibi yerlerden alışveriş,

Alışverişe çıktığımızda listedekileri almak için;

- Üzerinde TSE damgası olan bir ürünü almalıyız.

- Satın aldığımız ürünün fişini veya faturasını almalıyız. Fiş veya fatura almak devlete vergi ödenmesini sağlar.

- Bir ürün satın alırken gerçekten bu ürüne ihtiyacımız olup olmadığını düşünmeliyiz.

- Evde bir alışveriş listesi hazırlamalıyız.

- Satın alacağınız ürünün fiyatının bütçemize uygun olup olmadığına bakmalıyız.

- Sadece indirimli, ucuz diye kalitesiz ürün almamalıyız. Fiyatları karşılaştırmalıyız.

- Reklamların ve broşürler bazen aldatıcı olabilir. O ürünü kullananların önerilerini dinlemeliyiz.

- Alacağımız ürünleri fiyat etiketine bakarak almalıyız.

- Satın aldığımız gıda ürünleri belli bir süre sonra bozulabileceği için üretim ve son kullanma tarihlerine bakıp, tarihi geçmiş ürünleri almamalıyız.

- Dayanıklı ürünlerde (elektrik, elektronik eşya, mobilya gibi) satıcıdan garanti belgesi almalıyız.

 - Kutuda veya pakette yiyecek alırken ambalajlarının açık olmamasına, bozulmuş görünümlü olmamasına dikkat etmeliyiz

4. 
TÜKETİCİ  HAKLARI

Tüketici, bir mal veya hizmet satın alan kimsedir.

Marketten ekmek alan anne, kantinden çikolata alan öğrenci, bir otobüs firmasıyla yolculuk yapan amca, eğlenmek için sinemaya, tiyatroya giden aile birer tüketicidirler. Buna göre, hepimiz günlük hayatta birer tüketiciyiz.

Satın almayı düşündüğünüz ürün;

- Kaliteli olmalı, hiçbir ayıp, kusur olmamalıdır.

- Ambalajında, kılavuzunda ya da reklamlarında belirtilen veya satıcının söylediği özelliklere sahip olmalıdır.

- Bir mal veya hizmetten zarar görmüşsek, aldığımız üründen memnun kalmamışsak, arızalı ürünle karşılaşmışsak devlet tarafından bize verilen haklan kullanmak vatandaşlık görevimizdir.

- Ülkemizde tüketicilerin hakları, devlet tarafından “Tüketiciyi Koruma Kanunu” ile korunmaktadır.

Bir malı aldıktan sonra arızalı olduğunu fark ederseniz;

- Satın aldığınız tarihten itibaren 30 gün içinde şunlardan birini yapma hakkına sahipsiniz:

- Arızalı malın değiştirilmesini,

- Ödediğiniz paranın geri ödenmesini,

- Arızanın sebep olduğu değer kaybının ücretten indirilmesini,

- Ücretsiz olarak tamirini talep edebilirsiniz.

Satın aldığınız bir mal ayıplı veya arızalı çıktıysa ve bütün çabalara rağmen sorununuzu çözemediyseniz aşağıdaki kurumlara başvurabilirsiniz:

Tüketici Haklarını Koruyan Kurum  ve  Kuruluşlar

- Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri (Tüketici Mahkemeleri ise her il ve ilçenin Kaymakamlık, Valilik veya Adliye binalarında bulunmaktadır.)

- T. C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı

- Sanayi ve Ticaret İl Müdürlükleri

- Tüketici Sorunlarına bakmakla görevli mahkemeler

- Bulunduğunuz yerdeki tüketicinin korunmasına yönelik olarak faaliyet gösteren dernek veya vakıflar

- Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER)

- Tüketiciler Derneği (TÜDER)

- Tüketici Hakları Merkezi (TÜMER)

- Tüketici Hakları Derneği (THD)

- Etiket mecburiyetini uygulama konusundaki şikâyetler için belediyelerde Zabıta Müdürlüklerine başvurabilirsiniz.

Bilinçli Tüketici  Kimdir?

- Mal ve hizmet satın alırken temel ihtiyacını ön planda tuta

n;

- Satın alacağı mal ve hizmetlerin kaliteli, güvenli, ucuz ve sağlıklı olması konusunda araştırmada bulunan;

- Ürünler ve şirketler arasında güvenirliliği ön planda tutan;

- Hakkını bilen, haklarına sahip çıkan ve savunan;

- Çevreye karşı duyarlı olan, yurdumuzun ve dünyanın her köşesini kendi evi gibi düşünen;

- Her çeşit savurganlık ve israfın karşısında olan;

- Tüketici haklarının yerleştirilmesi ve korunmasının; tüketicilerin birliği ve ortak hareket etmeleriyle sağlanabileceğine inanan kişi bilinçli tüketicidir. 

6. BİR  ÜRÜNÜN YOLCULUĞU

 Satın aldığımız bir ürün elimize geçene kadar olan yolculuğunu görünüşten çok uzun ve zahmetlidir.

Bir ürün 3 temel aşamada bize kadar ulaşır.

1- Üretim       2- Dağıtım     3- Tüketim

 1- Üretim:

Ürünlerin elde edilmesi için yapılan bütün faaliyetlere üretim denir. Her ürünün üretim şekli farklıdır.

Bitkiler için tarla, bağ, bahçeler; sanayi ürünleri için fabrikalar üretim yerleridir.

Dondurmanın  üretimini  inceleyelim:

- I. Dondurmanın hikâyesi otlaklarda başlar, inekler yedikleri otlardan süt üretirler. 

- II. İneklerden süt sağma makineleriyle sağılan sütler kaplara konulur ve dondurma şirketinin kamyonu tarafından çiftlikten alınır.

- III. Kamyonlar fabrikaya ulaştığında süt depoya pompalanır ve kullanılana kadar +3 derece sıcaklıkta saklanır.

- IV. Depolanan sütler mikser denen karıştırıcı makineye alınır. Süt kaymağı, yumurta sarısı ve şekerin ilk buluştuğu yer burasıdır.

- V. Büyük kaplarda belirli bir dereceye kadar kaynatılan süt mikrop ve bakterilerden arındırılır. Bu işleme pastörize etmek denir.

- VI. Karışım, gerekli eklemeler yapıldıktan bir süre sonra donduruculara pompalanır.

- VII. Dondurmanın çeşidine göre içine meyve, çikolata, kuruyemiş parçacıkları atılır. Çeşitli soslar eklenir.

- VIII. Dondurmalar paketlenir ve – 23 derecede dondurulur.

- IX. Dondurma kapları kamyonlara yüklenir.

- X. Kamyonlardaki dondurmalar satışın yapılacağı bakkal, market, pastane gibi yerlerdeki tezgâhlara konur ve müşterisini bekler.

- XI. Ve sonunda dondurma çocuklar ve müşteriler tarafından satın alınır ve afiyetle yalanır.

 2- Dağıtım:

Üretilen mal ve hizmetlerin tüketicilere ulaştırılmasına dağıtım deriz.

Ürünler uçak, kamyon, tren, gemi gibi vasıtalarla tüketiciyle buluşmaya doğru yola çıkarlar.

3- Tüketim:

Üretilen mal ve hizmetin müşteriler tarafından satın alınmasına tüketim deriz.

Bakkal, market, manav, kasap, mağaza, alışveriş merkezleri vb. yerlerde ürünler müşterilere sunulur.

7. İHTİYAÇLAR  VE MESLEKLER 

Meslek, bir kimsenin geçimini sağlamak için sürekli yaptığı iştir.

İnsanda bitmek bilmeyen istekler, karşılanması pek mümkün olmayan ihtiyaçlar vardır. İhtiyaç ve isteklerimiz çok fazladır.

Bir insanın bütün ihtiyaçlarını kendi kendine karşılaması imkânsızdır.

Örneğin ekmeğe ihtiyacı olan bir insanın önce tarlaya buğday ekmesi, sonra zamanı gelince onu biçmesi ve harman yapması, daha sonra da buğdayları öğütüp unundan hamur yapıp fırında pişirmesi gerekir.

İnsanlar çeşitli ihtiyaçlarını kendi başına karşılayamadığı, başkalarına ihtiyaç duyduğu için çok sayıda meslek ortaya çıkmıştır.

Eğitim, sağlık, adalet, ulaşım, beslenme, barınma ve giyinme bu ihtiyaçlardandır.

Zaman içerisinde bu mesleklerde değişiklik olmuş bazıları da kaybolmuştur.

Örneğin, eskiden taşıma aracı olarak at kullanılırdı ve bundan dolayı nalbantlar çok yaygındı. Şimdi otomobiller yaygın olarak kullanıldığı için oto    3 tamirciliğinin bir meslek olarak ortaya çıkmasına yol açmıştır.

Teknolojinin gelişmesiyle birçok yeni meslek türü ortaya çıkmıştır. İnternet sitesi yöneticiliği, elektronik eşya servisleri, çeşitli hastalıkları teşhis etmek için röntgen ve MR çeken uzmanlar, televizyon programcılığı günümüzün modern mesleklerinden bazılarıdır.