TARTIŞMACI ANLATIM ÖZELLİKLERİ MADDELER HALİNDE...
Bu anlatım biçimi, herhangi bir düşünceyi savunmak, okuyucuyu ya da dinleyiciyi bu düşünceye inandırmak amacıyla kullanılır.
Aslında tartışmacı anlatım, açıklayıcı anlatımın biçim değiştirmiş şeklidir. Bu anlatım biçimini açıklamadan ayıran yön, okuyucunun ya da dinleyicinin yerleşmiş kanılarını, düşünce ve davranışlarını değiştirmeye yönelmesi, savunulan düşüncenin doğruluğunu kanıtlamaya çalışmasıdır.
Tartışmacı anlatım biçiminin uygulanabilmesi için öne sürülen önermenin tartışmaya, delillerle kanıtlanmaya uygun olması gerekir. Herkesin üzerinde anlaştığı bir düşünce bu yolla işlenmez. Ancak böyle bir düşünce yerleşmiş anlayışlara aykırı bir taraf bulunduğu zaman tartışmacı anlatımla işlenebilir.
Tartışma, çok yaygın olarak kullanılan bir anlatım biçimidir. Örneğin deneme, fıkra, makale, söyleşi ve eleştirilerde, roman ve öykülerde; konuşma ve konferanslarda kısaca görüş ayrılığını gidermek için yapılacak her türlü anlatımda yer alır.
Tartışmacı anlatım biçimini uygularken, düşünceyi geliştirme yollarından tanık gösterme, kanıtlama, örneklendirme... kullanılabilir.
Özellikleri
Bu anlatım biçimi, herhangi bir düşünceyi savunmak, okuyucuyu ya da dinleyiciyi bu düşünceye inandırmak amacıyla kullanılır.
Aslında tartışmacı anlatım, açıklayıcı anlatımın biçim değiştirmiş şeklidir. Bu anlatım biçimini açıklamadan ayıran yön, okuyucunun ya da dinleyicinin yerleşmiş kanılarını, düşünce ve davranışlarını değiştirmeye yönelmesi, savunulan düşüncenin doğruluğunu kanıtlamaya çalışmasıdır.
Tartışmacı anlatım biçiminin uygulanabilmesi için öne sürülen önermenin tartışmaya, delillerle kanıtlanmaya uygun olması gerekir. Herkesin üzerinde anlaştığı bir düşünce bu yolla işlenmez. Ancak böyle bir düşünce yerleşmiş anlayışlara aykırı bir taraf bulunduğu zaman tartışmacı anlatımla işlenebilir.
Tartışma, çok yaygın olarak kullanılan bir anlatım biçimidir. Örneğin deneme, fıkra, makale, söyleşi ve eleştirilerde, roman ve öykülerde; konuşma ve konferanslarda kısaca görüş ayrılığını gidermek için yapılacak her türlü anlatımda yer alır.
Tartışmacı anlatım biçimini uygularken, düşünceyi geliştirme yollarından tanık gösterme, kanıtlama, örneklendirme... kullanılabilir.
- Tartışmacı anlatımda amaç okuyucunun düşünce ve kanılarına saygı duymak, onları başkalarına duyurmaktır.
- Tartışmacı anlatımda anlatıcı, one sürülen düşünce, duygu ve kanılara katılmıyorsa onları inceler ve değiştirmek ister.
- Düşüncelere karşı çıkış, onları değiştirmek isteyiş, değiştirmek istediklerinin yerine ileri süreceği görüşler, tartışmacı anlatımı gerektirir.
- Toplu şekilde yapılan tartışmalar; forum, panel, açık oturum, sempozyum, münazara gibi isimler alır.
- (Zayıf ve yanlış düşünceleri bulan ve çürüten kişi, tartışmadan başarılı çıkabilmek için bunların sağlam ve doğru olanlarını ortaya koymak zorundadır.Dil daha çok göndergesel işlevde kullanılır.
- Düşünce ve duygular kısa ve kesin ifadelerle dile getirilir.
- Dil ve ifade sade, gösterişsiz ve pürüzsüzdür.
- Gereksiz ifadelere yer verilmez.
- Karmaşık ve anlaşılması güç cümleler kullanılmaz.
- Ses akışını bozan, söylenmesi güç sesler ve kelimeler yoktur.
- Savunulan ve karşı çıkılan görüşlere yer verilir.
- İki farklı bakış açısının olduğu konular bu türde işlenmeye daha elverişlidir.
- Fıkra, deneme, makale, röportaj gibi türlerde kullanılır.
- Yeteneğe, bilgi ve deneyime göre yöntem belirlenir.
- Eleştirici bir bakış açısıyla yazılırlar. Anlatım tarzı sohbete varabilir.
- İhtimal bildirmeyen, kesin, kanıtlanmış bilgiler kullanılır.
Tartışmacı anlatımda kullanılan kelime ve cümlelerin özelliklerini belirtiniz.
· Dil ve ifade sade, gösterişsiz ve pürüzsüzdür.
· Gereksiz ifadelere yer verilmez.
· Karmaşık ve anlaşılması güç cümleler kullanılmaz.
· Ses akışını bozan, söylenmesi güç sesler ve kelimeler yoktur.
· Dil daha çok göndergesel işlevde kullanılır.
· Düşünce ve duygular kısa ve kesin ifadelerle dile getirilir.
· İhtimal bildirmeyen, kesin, kanıtlanmış bilgiler kullanılır.
örnek metin-1
İyi konuşmasını bilen iyi yazmasını da bilirmiş.Konuştuğumuz gibi yazmak olacak iş midir?Yazıda hani bizim konuşmamızın ateşi?Sesimizi de kağıt üstünde gösterebilir miyiz?Yazı hiçbir zaman konuşmanın tıpkısı olamaz.Konuşurken karşımızdakine başımızın, ellerimizin hareketleriyle, sesimizin türlü yükselmeleri alçalmalarıyla anlatabildiğimiz şeyleri yazıyla anlatamaz, duyuramayız.
örnek metin-1
İyi konuşmasını bilen iyi yazmasını da bilirmiş.Konuştuğumuz gibi yazmak olacak iş midir?Yazıda hani bizim konuşmamızın ateşi?Sesimizi de kağıt üstünde gösterebilir miyiz?Yazı hiçbir zaman konuşmanın tıpkısı olamaz.Konuşurken karşımızdakine başımızın, ellerimizin hareketleriyle, sesimizin türlü yükselmeleri alçalmalarıyla anlatabildiğimiz şeyleri yazıyla anlatamaz, duyuramayız.
Örnek 2:
Günümüzde yaygın bir yanlış vardır: Bilimin kesin olduğu inancı; çağdaş yaşayışın, çağdaş uygarlığın değişmez temeli olan bilimsel kesinlik. Oysa sürekli bir değişikliktir bilimi var edip ayakta tutan. Bilim bilgi üretir; bilimsel doğrulardır bunlar. Ancak bilim sonsuz bir yenilenme içindedir. Bilimde öne sürülen her doğru, yanlış olduğu henüz kesinlikle belgelenmemiş olan doğrudur. Birtakım koşutlardan ötürü doğru sayılan bilgilerdir bunlar. (Bu paragrafta yazar, mantık yoluyla bilimsel doğruların, henüz yanlışlığı belgelenmemiş doğrular olduğunu, her bilginin değişebileceğini kanıtlamaya çalışıyor.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder